Among the groups most adversely affected by these developments were the Kurds—an ancient, sizable, and distinct ethnic nation indigenous to the Mesopotamian region. The Kurdish people were fragmented across five states: Turkey, Iran, Iraq, Syria, and the Soviet Union. This division not only denied them statehood but also embedded their political marginalization within the international legal framework that followed. (درێژەی زیاتر…)

لە کاتی هەرەسی خەباتی چەکداریی ئەیلول لە بەهاری ساڵی ١٩٧٥دا، یەکێ لە فەرماندە سەربازییە دیارەکان بوو کە دژی وەستاندنی شەڕ بوو و بەشداریی لە کۆبوونەوەکانی نەغەدە و مەهاباد لەگەڵ کادیر و فەرماندە ناڕازیەکاندا وەکو دکتۆر خالید و عەلی عەسکەری، عەلی هەژار، سەید سەلیم، قادر شۆڕش، مەلا ناسیح، ڕەحمان گۆمەشینی، سەید مەجید و زۆری دیکە کردووە. سەید کاکە بەهیوای دەستپێکردنەوەی خەباتی چەکداریی (شۆڕش) دەگەڕێتەوە ئێراق و بە خۆی منداڵەکانی بۆ شاری ڕومادی دوور دەخرێنەوە. (درێژەی زیاتر…)

The recent arrest of Ajaj Hardan Ahmad al-Tikriti, known among survivors of the Nugra Salman prison as “the Ajaj of Nugra Salman”, has triggered mixed reactions. While some are relieved to see him apprehended, many questions and criticisms remain. (درێژەی زیاتر…)

عەجاج کە بەرپرسی قەڵازیندانەکە بووە بەکێبل، سۆندە، دار و چەکوش بەربۆتە گیانی زیندانیەکان. مرۆڤی لەژێر لێدان و ئەشکەنجەداندا دڕندانە کوشتووە. بێ بەزەییانە لە منداڵی داوە، خەڵکی تێنو و برسی کردووە تاکو زوو بمرن. کە زیندانیەکان مردوون تەرمەکانیان بۆ سەگەکانی دەرەوەی زیندان فڕێ داوە. ڕزگاربووان بە زۆری گوتن لە سەگە ڕەشەکان دەکەن.  (درێژەی زیاتر…)

ئازایەتی بەس نییە بۆ ئەوەی کەسێک ببێتە سەرکردەیەکی بەتوانا و لێهاتوو، سادەیی و ڕووخۆشی لەگەڵ پێشمەرگەکانی، ژیریی لە پلان دانان و لەبەرچاوگرتنی گرنگیی ژیانی خەڵک و پێشمەرگە، گرنگیدان بە دیسپلین و ڕێکخستنی پێشمەرگەکان، هەروەها بڕوا هەبوون بە بیری ڕزگاریی و ئامانجەکانی، ئەو تایبەتمەندیانەن وادەکەن بەهای ئەم سەرکردەیە بەرزبێتەوە و ببێتە خۆشەویستی پێشمەرگە و خەڵک. سەید سەلیم ئەو تایبەتمەندیانەی لەخۆ گرتووە، بۆیە دەوروبەرەکەی پێیەوە سەرسام بووین و خۆشیان ویستووە. گیانبەختکردوو لە ماوەی پێشمەرگایەتیدا خۆڕسکانە خۆی پێگەیاندووە و سوودی لە ئەزموونی ئەوانی دی وەرگرتووە و تا گەیشتووتە ئاستی سەرکردەیەک کە بێ یەک و دوو وەک سەرکردەیەکی ئازا و شارەزای سەربازیی سیری کراوە و ئەو پلەیەشی پێ دراوە، بۆیە ئەو جگەلەوەی سەرکردەیەکی پارتیزانی بوو، ژەنەڕالێکی خۆڕسکی شاخ بوو. (درێژەی زیاتر…)

سەرۆکی پەکەکە عەبدوڵا ئۆجەلان لە ساڵی ٢٠١٩ وە و ڕەنگبێ زووتریش داوای وازهێنان لە خەباتی چەکداری و برایەتی کورد و تورکی کردووە. هەرچۆنی بێت بڕیاری پەکەکە لە چەکدانان و گۆڕینی شێوەی خەبات بڕیارێکی دروستە و لە شوێنی خۆیدایە. شەڕی پارتیزانی دژ بە هێزی داگیرکەری تورکیا ناتوانێ گوند و شارەکانی کوردستان ڕزگار بکات یا چۆک بە دوژمن دابدات و سەرکەوتن بەدەست بهێنێت، جگە لە زیانەکانی کە بە کوردستان و خەڵکەکەی دەگەیەنێت. دۆزی کورد لە باکوردا چۆتە ئاستێکی باش، هوشیاریی خەڵک سەبارەت بە پرسە دیموکراسیەکانی و مافەکانی مرۆڤ و کێشەی کوردستان بەشێوەیەکی بەرچاو چۆتە پێش…. (درێژەی زیاتر…)

ئایا وشەی “کۆمەڵکوژی” وشەیەکی گونجاوە؟ گەلێجار وشەی کۆمەڵکوژی لە جیاتی وشەی ژینۆساید بەکارھاتووە و بەکاردەھێندرێت, من خۆم پێشتر ئەو وشەیەم بۆ ئەو مەبەستە بەکارھێناوە. دیارە تاوانی ژینۆساید وەکو گوترا تاوانی لەناوبردنی گروپێکی نەتەوەیی یا ئایینی یا جودا و تایبەتە, کوشتن و لەناوبردنی گروپە قوربانیەکەش بەکۆمەڵە. بەو واتایە ژینۆساید خۆی لەخۆیدا کۆمەڵکوژییە, ھەروەھا کۆمەڵکوژی دیاردەیەکی یا تایبەتمەندیەکی ژینۆسایدە. کێشەی بەکارھێنانی ئەو وشەیە ئەوەیە….. (درێژەی زیاتر…)

Anfal: The Iraqi Satates Genocide against the Kurds

Anfal.The Iraqi States G..3. ed.

شاری کۆیە هەندێ کەسی هەرە ئازا و شۆڕشگێری تێدا هەلکەوت کە لە خەباتی چەکداری رزگاریخوازیدا بێهاوتا بوون، دلزار حوسێن یەکێ لەو پێشمەرگانەیە کە ئەستێرەیەکی پڕشنگداری ئاسمانی کوردایەتی بوو و لە ئازایەتیدا کەموێنە بوو. دلزار لە خەباتی نهێنیدا لە ریزەکانی رێکخستنەکانی سۆسیالست چاڵاک بوو، کە بۆ یەکەمجار شاری کۆیەی بەجێهێشت، چاڵاکیەکی کەموێنەی ئەنجامدا ئەوجا هاتە شاخ. (درێژەی زیاتر…)